26 augustus 2020 – Sinds deze zomer zijn enkele tientallen politieteams verrijkt met een nieuw teamlid die een bijzondere rol vervult: de beroepszondebok. Decennia lang werd deze rol als onofficiële en vaak ongewilde neventaak toegewezen aan één of meerdere personen in een team. Met de voorgenomen erkenning als fulltime specialisme komt daar verandering in.
“We zagen dat deze neventaak grote druk legde op collega’s,” licht Larry Beuken van de ondernemingsraad toe. “Dagelijks op het matje bij de teamchef, reguliere bezoekjes van integriteitsonderzoekers, wijzende vingers van collega’s en regelmatig publiekelijke vernedering op straat of in de pers, da’s allemaal niet niks natuurlijk. En als ze er mee willen stoppen, is er vaak niemand die het van ze over wil nemen.”
Dat de rol van zondebok onmisbaar is in ieder team wees onderzoek van de Politieacademie in 2016 uit. Zij concludeerden dat het functioneren van het team er zelfs volledig afhankelijk van is. “Niemand vindt het fijn om te falen,” legt Paulien Weiman uit. “Zonder een goede bliksemafleider in de buurt werkt die faalangst simpelweg verlammend. We zagen hele teams tot stilstand komen wanneer zij hun geliefde bokje kwijt raakten.”
Toch is het teambokje vaak geen lange carrière gegund. Schorsing als gevolg van integriteitsonderzoeken, overspannenheid of ontslag op staande voet: het zijn maar een paar manieren waarop hij of zij snel thuis komt te zitten. “Dan is het zaak dat het team direct een nieuw bokje vindt,” aldus Weiman.
Volgens Beuken zijn de eerste resultaten hoopgevend. “In de teams die gebruik maken van een gespecialiseerde teambok is het ziekteverzuim met 27% teruggelopen. Vermoedelijk door een afname van faalangst en een verminderde noodzaak tot duiken.”
Medewerkers van de teams die meedoen aan de proef zijn laaiend enthousiast. Bea vertelt: “Ik was vorige maand echt heel blij met teambok Gerard. Bij een overleg met ketenpartners had ik schijnbaar totaal de plank misgeslagen. Gelukkig kon ik alles zó afschuiven op Gerard en met schone lei verder.”
Inmiddels is Gerard geschorst in afwachting van drie verschillende integriteitsonderzoeken. Volgende week start een nieuwe teambok en Bea kan niet wachten. “Ik heb al zes medium fuck-ups en twee clusterfucks klaarliggen. Hoe eerder we een nieuw bokje hebben, hoe beter.”
Heb je interesse in een (vaak zeer tijdelijke) functie van teambok? Neem contact op met afdeling HR van de politie.
Pingback: Exclusief! Interview Pit redactie “Drama bruiloft Grapperhaus eigenlijk onze schuld” – De Pit